Cilt Hastalıkları

ZONA

Zona ağrılı bir döküntüye neden olan viral bir hastalıktır. Vücudun her yerinde ortaya çıkabilmesine rağmen tek taraflı olarak sırttan göğüse uzanan su toplayan kabarcıklar şeklinde izlenir.

Zonanın nedeni varisella-zoster virüsüdür. Bu virüs aynı zamanda su çiçeği hastalığının da nedenidir. Su çiçeği hastalığından sonra bu virus sinir dokusunda gizli kalır ve yıllar sonra zona olarak ortaya çıkar.

Zona yaşamı tehdit edici bir hastalık değildir ancak döküntüsü çok ağrılı olabilir. Aşılar zona riskini azaltabilir. Erken tedavi döküntünün erken geçmesini sağlar ve ağrı gibi komplikasyonları azaltır.

Zona suçiçeğinden daha az bulaşıcıdır. Suçiçeği geçirmemiş insanlar virüsü alabilir. Bu kişi zona değil suçiçeği geçirir. Yenidoğanlar ve bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar özellikle risk altındadır. Virüs ancak bir kişi açık veziküllere temas ederse diğerine bulaşır. Veziküller kabuklandığında bulaşıcılık geçer.

Zonanın belirtileri nelerdir?

Zona su çiçeğinden farklı olarak kaşıntıya değil ağrıya neden olur.

En sık görülen belirti ve bulgular şunlardır:

• Uyarı: Derinin bir bölgesinde yanma, kaşınma, batma ve aşırı hassasiyet olabilir. Bu semptomlar 1-3 gün ya da daha uzun sürebilir. Derideki bulgular genellikle tek taraflı ve oldukça bölgeseldir.
• Döküntü: Yanmanın olduğu yerde döküntü ortaya çıkar
• Su toplayan kabarcıklar. Bunlar grup şeklindedir. Kabuklanmadan önce sarımsı ya da kırmızımsı renkte olurlar. 2-3 haftada geçerler.
• Ağrı: Ağrısız döküntü olması çok nadirdir. Ağrı kesiciler genellikle gerekli olur. Su toplayan kabarcıklar iyileşince ağrı da azalır. Ancak bazen aylarca sürebilir.

Zona kimde görülür?

Zona geçirmek için önce suçiçeği geçirmiş olmak gerekir. Ancak her suçiçeği geçirende zona çıkmaz. Bazı kişiler zonaya yatkındır.

Bunlar:

• 50 yaş ve üzeri kişiler
• Bir hastalık geçirmiş olanlar
• Aşırı stres altında olanlar
• Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar

• Kanser
• HIV/AIDS
• Kemoterapi/Radyoterapi
• Organ transplantasyonu
• Uzun süre kortizon kullanımı

Zonanın tedavisi nasıldır?

Tedavi yapılmadığında döküntü birkaç hafta içerisinde yokolur ancak yine de tedavi mutlaka önerilmektedir. Tedavi edilmediği takdirde ağrı, yanma ve hissizlik aylarca sürebilir.

En iyisi tedaviye geç kalmadan başlamaktır.

• Ağrı kesiciler
• Anti-viral ilaçlar: Bu ilaçlar döküntüden hemen sonraki 72 saat içerisinde alınmalıdır. Anti-viral tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar etkili olur. Antiviral tedaviler famsiklovir, valasiklovir ve asiklovirdir. Bunlar ağrının uzun sürmesini engelleyebilir.
• Kortikosteroidler: Ağrıyı ve şişmeyi azaltmak için bazen antiviral ilaçlara ek olarak verilir. Pek önerilmez çünkü döküntünün yayılmasına neden olabilir.

Zonada göz tutulumuna dikkat!

Zona bazen gözü tutabilir, bu durum göz etrafında şişme, kızarıklık ve döküntü ile karakterizedir. Işığa karşı hassasiyet oluşabilir. Gözde batma hissi ve görme bulanıklığa da eşlik edebilir. Özellikle burun ucunda döküntü oluştuğunda acilen göz doktoruna başvurulmalıdır çünkü kalıcı göz hasarı oluşabilir. Tedavi edilmediğinde glokom, skarlaşma ve hatta körlüğe neden olabilir.