Cilt Hastalıkları

SEDEF ( Psoriasis )

Psöriazis kronik ve uzun süren bir deri hastalığıdır. Kişinin bağışıklık sistemi cilt hücrelerinin çok hızlı çoğalması şeklinde yanlış emir verir ve deri hücreleri haftalar yerine günler içerisinde çoğalır. Vücut bu fazla hücreleri dökemez, bu fazla hücreler deri yüzeyinde birikerek kabuklara neden olur.

Psoriasis nasıl bir hastalıktır?

Psoriasis, Sedef hastalığı olarak da bilinir. Hastalığın bulunduğu deri bölgesi kızarık hale gelir. Üzerinde kalın gümüş renkli kabuklanmalar oluşur. Saçlı deri, diz, dirsek ve sırtın alt kısmı sıklıkla tutulan bölgelerdir. Diğer taraftan vücudun büyük bir kısmını tutacak şekilde şiddetli seyredebilir. Sedef hastalığı aynı ailenin birden fazla bireyinde görülebilmesine rağmen bulaşıcı değildir. Toplumda hastalığın görülme sıklığı yüzde 1 ila 3 arasında değişmektedir.

Sedef hastalığının sebebi nedir?

Sebep bilinmemektedir. Derinin T hücre bağışıklık sistemindeki sorunlardan dolayı meydana gelen hücre göçü ile deri dökülmesi oluşur. Bu deri dökülmesi normalden yedi sekiz kat daha hızlıdır. Hastalar deride kaşıma, yolma, yaralanma veya aşırı güneş yanığından 10-14 gün sonra beneklenme tarzında yeni plakların ortaya çıktığını farkeder. Sedef hastalığı aynı zamanda, streptokoksik boğaz iltihabı gibi bazı infeksiyonlardan sonra, bazı ilaçların alımıyla birlikte aktivite kazanabilir. Alevlenmeler kış aylarındadır çünkü deri kurur ve güneş ışığı azalmıştır.

Sedef hastalığının tipleri nelerdir?

Hastalık çeşitli formlarda görülebilir. Bu formlar hastalığın şekli, şiddeti, devam etme süresi, yerleşim yeri açısından farklı özellikler taşır. En sık görülen formda başlangıçta küçük kırmızı bir kabarıklık vardır. Giderek genişleme ve kabuklanmalar ortaya çıkar. Kabuklar kaldırıldığında altta küçük kırmızı kanama alanları görülür.

• Dizler, dirsekler, kasık bölgesi ve genital bölge, kollar, bacaklar, avuç ve ayak tabanları, saçlı deri, vücuttaki kıvrım bölgeleri sedef hastalığının en çok görüldüğü bölgelerdir.
• Tırnakta sedef hastalığı varsa üzerinde nokta şeklinde çöküntüler görülür. Tırnak yatağı kalınlaşır, peynirimsi bir görünüm alır. Tedavisi zordur.
• Koltukaltında, kasık bölgesinde, genitalde, göğüs altlarında alışılmadık tarzda sedef hastalığı görülebilir.
• Guttat sedef hastalığı genellikle bir boğaz iltihabını takiben görülür. Genellikle çocuklar etkilenir. Vucutta çok sayıda küçük kırmızı, üzeri kabuklu lekeler ortaya çıkar. Haftalar veya aylar içerisinde kendiliğinden kaybolur.

Nasıl teşhis konulur?

Bir deri hastalıkları uzmanı fizik muayene ile sedef hastalığını kolaylıkla teşhis edebilir. Eğer şüphe varsa biyopsi ile kesinleştirilir.

Psöriazisin tedavisi var mıdır? Tedavinin faydası nedir?

Psöriazis tedavisi hastanın şikayetlerini azaltarak hastanın daha iyi hissetmesini sağlar. Tedaviyle bazen lezyonlar tamamen kaybolur ve hastanın yaşam kalitesi iyileşir. Yapılan bilimsel çalışmalar sayesinde sedef hastalığının birçok tedavisi bulunmuştur.

Tedaviye yardımcı olması açısından hastanın yapması gerekenler nelerdir? Sigara içmek, alkol tüketimi ve kilolu olmak psöriazisin kötüleşmesine neden olur. Bu nedenle sağlıklı bir yaşam modelini benimsemek psöriazis tedavilerinin daha etkili olmasını sağlar.

Psöriazis hastaları diabet, metabolik sendrom ve kalp hastalıklarına yatkınlık gösterirler, bu nedenle iyi beslenme ile sigara ve alkol tüketiminin sınırlanması önem taşır. Depresyon ve negatif düşünce şeklinden uzak durmak da psöriazis üzerinde olumlu etki yapar.

Cildi her zaman nemli tutmalı, balık yemeye özen göstermeli ve güneş ışıklarından sabah saatlerinde faydalanmalısınız, çünkü az düzeyde temas eden güneş ışınları sedef hastalığını olumlu etkiler. Sedefin eklemleri tuttuğu bilinmeli, özellikle ellerde eklem şişmeleri ve ağrılar olduğunda doktora başvurulmalıdır.

Psöriazis tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?

Sürme (topikal) tedaviler: Kortizonlu pomadlar, vitamin D analoglar (kalsipotriol), katran preparatları (antralin), retinoidler gibi seçenekler bulunmakla birlikte en çok kortizonlu pomadlar ve kalsipotriol kullanılır. Burada dikkat edilecek konu verilen kremlerin hekim tarafından önerildiği şekilde ve miktarda kullanılmasıdır. Bazı kremlerin haftada 2 kutudan fazla kullanılmaması gerekir.

Fototerapi (Işık tedavisi): Psöriazis güneşten fayda gören ve yazları daha iyi olma eğiliminde olan bir hastalıktır. Bu anlayışla suni ışık cihazları (PUVA, darband UVB gibi) geliştirilmiştir. Oldukça etkili bir tedavi olmakla birlikte her zaman dermatolog kontrolünde yapılmalıdır. Solaryum kabinleri asla PUVA kabinlerinin yerini alamaz, orada alınan ışık kontrolsüzdür ve deri kanseri riskini artırabilir.

Excimer lazer: Güneş ışığı dalga boyuna yakın ışık verir ve küçük bölgelerdeki lezyonlar için uygun bir tedavidir.

Mikrofototerapi: Fototerapinin lokal kullanım şeklidir denilebilir. Sadece lezyonlara uygulandığından yan etkisi minimaldir.

Sistemik tedaviler: Retinoidler, metotreksat, siklosporin ve en yeni tedavi şekli olan biyolojik ajanlar ancak çok şiddetli vakalarda kullanılırlar.